Stelt u zich eens voor dat u de minister van Milieu en Infrastructuur bent: hoe beslist u over de aanleg van een snelweg? U moet rekening houden met de wensen van uw achterban en andere partijen in de coalitie. Gelukkig geven inschattingen van de kosten en de baten inzicht in de toegevoegde waarde van de verschillende opties.

Stelt u zich vervolgens voor dat u een wethouder bent: hoe beslist u over de aanleg van een fietspad? Ook hier moet u ervoor zorgen dat er genoeg draagvlak in de Raad is. Doordat het echter maar een klein project is, zijn er alleen getallen bekend over de kosten van het project. Kiest u voor het goedkoopste alternatief, één die uw achterban tevreden stelt of wilt u meer weten over de maatschappelijke effecten?

Decentraal

In Nederland krijgen de gemeenten steeds meer verantwoordelijkheden die vroeger centraal werden geregeld. In het sociale domein is dit vooral zichtbaar. Hierdoor kunnen besluiten meer aansluiten op de plaatselijke context en kunnen burgers meer inspraak krijgen. Daar staat tegenover dat het vaak te duur is om de effecten van kleine projecten te onderzoeken.

Desondanks zijn de toepassingsmogelijkheden van Maatschapplijke Kosten en Baten Analyses (MKBA) tegenwoordig breder dan ooit: waar het eerst alleen ging om grote infrastructuurprojecten, kunnen MKBA’s volgens het RIVM “ook op het terrein van volksgezondheid en zorg een nuttige bijdrage leveren aan de beleidsvoorbereiding en beleidsbeslissingen.”

Digitaal

Gelukkig kan MKBA software (met ondersteuning van een expert) u helpen om sneller en goedkoper een MKBA te maken en is er steeds meer informatie online beschikbaar. Op de site www.waarstaatjegemeente.nl kunt u bijvoorbeeld bekijken hoe uw gemeente presteert ten opzichte van andere gemeenten en de Maatschappelijke Prijslijst geeft een overzicht van verschillende kosten en opbrengsten.

Want ook al is elk fietspad uniek, de effecten en de waarde ervan zijn vaak al eerder onderzocht. Op basis van deze gegevens en eigen onderzoek/inschattingen kan dus relatief snel een inschatting worden gemaakt van de verwachte effecten. 

Democratisch

Het belangrijkste element mist echter nog: de mensen die direct worden beïnvloed door de projecten. Zij vormen namelijk de begunstigden (of slachtoffers) van de maatschappelijke effecten die worden afgewogen. In de participatiemaatschappij worden deze burgers steeds mondiger en willen meedenken of – als dat niet kan – tegenwerken. 

Door een MKBA te maken kunnen de politici en burgers met elkaar in gesprek over de verwachte en gewenste effecten. Het betrekken van stakeholders kan worden gefaciliteerd door de juiste combinatie van software (voor het rekenwerk en het verwerken van enquêtegegevens) en consultancy (voor de procesbegeleiding).

De moderne MKBA

Hoe ziet een moderne MKBA eruit in een wereld waarin de overheid decentraliseert, informatie is gedigitaliseerd en de samenleving participeert? Welke rol spelen politici, burgers en adviseurs hierin? Wij kijken uit naar uw mening! 

Wilt u meer informatie of advies over het uitvoeren van MKBA’s met onze software? Meld u aan voor een gratis demo of neem contact op met Menko Busch (menko@sinzer.org).