De gemeente Nijmegen en diverse zorgenketenpartners hebben gesignaleerd dat het voor sommige volwassenen met een Ernstig Psychische Aandoening (EPA) moeilijk is om (betaald) werk of zinvolle dagbesteding te vinden, wat negatieve effecten heeft op de door hen ervaren gezondheid en kwaliteit van leven. Het aanbieden van IPS-trajecten (Individuele Plaatsing en Steun) wordt gezien als een van de mogelijk antwoorden op dit probleem. Een analyse van de bredere maatschappelijke effecten hiervan stond centraal in een maatschappelijke Business Case (mBC) die Sinzer uitvoerde in opdracht van en samenwerking met de Gemeente Nijmegen.

IPS is een gestandaardiseerde methodiek met als doel mensen met een EPA aan een reguliere betaalde baan te helpen, waarbij wordt aangenomen dat dit diverse positieve effecten voor de persoon met een EPA oplevert. De methode is gebaseerd verschillende basisprincipes, zoals integratie met de GGZ-hulpverlening en “place first, then train”. In deze mBC is in aanvulling op de ‘reguliere’ IPS-trajecten ook aandacht besteed aan trajecten in aangepaste vorm, die niet leiden tot een reguliere betaalde baan, maar tot andere vormen van zinvolle dagbesteding (zoals vrijwilligerswerk). Deze trajecten bestaan nog niet en zouden in de toekomst verder kunnen worden uitgewerkt, waarbij de basisprincipes van IPS als uitgangspunten gelden. Beleidsdiscussies met betrokken partijen dienen hierover dan ook nog te worden gevoerd.

Maatschappelijke Business Case

De maatschappelijke Business Case, waarbij diverse belangrijke ‘stakeholders’ (waaronder zorgketenpartners) waren betrokken, heeft in grote lijnen inzichtelijk gemaakt welke investeringen er naar verwachting nodig zullen zijn om de IPS-trajecten en aangepaste trajecten aan te kunnen bieden. Daarvoor is gefocust op een cohort van 734 mensen met een EPA die in aanmerking komen voor één van de trajecten. Deze mensen zijn in beeld bij de bij deze mBC betrokken zorgketenpartners. Op basis van de expertise van de projectgroep is voor dit cohort geanalyseerd welke besparingen er op termijn gerealiseerd kunnen worden wanneer een IPS-traject of aangepast traject wordt ingezet.

Potentieel maatschappelijke rendement

Voor het geanalyseerde cohort is naar verwachting een investering nodig van ongeveer EUR 8,5 miljoen, die zich op termijn zou kunnen vertalen in een kostenbesparing van EUR 10,6 miljoen. Deze besparingen zijn met name het gevolg van minder lange of minder intensieve inzet van professionele zorg en een afname van de kosten voor uitkeringen, zo is de verwachting. De besparingen komen met name ten goede van de budgetten van de gemeenten (Wmo en Participatiewet), UWV (en uiteindelijk de Rijksoverheid), de Zorgkantoren (Wet Langdurige Zorg) en de Zorgverzekeraars (Zorgverzekeringswet). De verhouding tussen de benodigde investering en potentiële kostenbesparingen leidt tot een ratio van 1,24, wat betekent dat iedere geïnvesteerde euro potentieel resulteert in een maatschappelijk rendement van EUR 1,24. Overigens zijn zowel de bedragen als de genoemde ratio een prognose en zal toekomstige monitoring het daadwerkelijke rendement moeten aantonen.

Naast de potentiële kostenbesparingen zijn er in deze mBC diverse niet-financiële effecten aan de orde gekomen. Voor mensen met een EPA worden met name positieve effecten verwacht met betrekking tot de ervaren gezondheid en het besteedbaar inkomen. Daarnaast zijn ook voor diverse andere stakeholders (zoals het sociaal steunsysteem) verwachte positieve effecten aan de orde gekomen, die in het rapport zijn beschreven.

Meer weten?

Het volledige rapport is te downloaden via onderstaande link. Heeft u vragen over deze mBC of bent u benieuwd naar de mogelijkheden om ook een mBC te laten uitvoeren? Neem dan contact op met Emma Verheijke: emma@sinzer.org / 06-54 39 73 63.