Sinzer Blog

Conventional monitoring and evaluation

Gekanteld werken

‘Kantelen’ en ‘gekanteld werken’ zijn veelgehoorde termen wanneer er wordt gesproken over de transformatie van het sociaal domein. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) omschrijft kantelen als ‘het in gesprek gaan met de burger om, uitgaande van de eigen mogelijkheden, te komen tot ondersteuning die bijdraagt aan het kunnen blijven ‘meedoen’ in de samenleving.’ 

De gemeente Nijmegen en diverse zorgenketenpartners hebben gesignaleerd dat het voor sommige volwassenen met een Ernstig Psychische Aandoening (EPA) moeilijk is om (betaald) werk of zinvolle dagbesteding te vinden, wat negatieve effecten heeft op de door hen ervaren gezondheid en kwaliteit van leven. Het aanbieden van IPS-trajecten (Individuele Plaatsing en Steun) wordt gezien als een van de mogelijk antwoorden op dit probleem. Een analyse van de bredere maatschappelijke effecten hiervan stond centraal in een maatschappelijke Business Case (mBC) die Sinzer uitvoerde in opdracht van en samenwerking met de Gemeente Nijmegen.

Tijdens het recente debat ‘Welvaart in Kaart’ in de Tweede Kamer riep Kamerlid Marianne Thieme op om op zoek te gaan naar andere indicatoren voor beleid dan geld. “Waarom laten we ons vangen in economische cijfers, die niets zeggen over de kracht van onze gemeenschapszin?” En “waarom willen we alles meten en in geld uitdrukken, behalve dat wat het leven echt de moeite waard maakt?”, zo vroeg ze zich enigszins geërgerd af. En wellicht terecht, want beleidsmakers en politici baseren zich nog veelvuldig op de Macro Economische Verkenningen, die vaak als belangrijke leidraad worden gebruikt bij het ontwikkelen van nieuw beleid. Hoewel deze rapportages belangrijke inzichten verschaffen, zeggen ze nauwelijks iets over welvaart in de breedste zin van het woord. De benadering is met name financieel-economisch van aard. Het is dan ook van belang dat er gezocht wordt naar indicatoren die immateriële waarde centraal stellen, om die vervolgens te kunnen gebruiken bij het ontwikkelen van nieuw beleid.

De invoering van de Participatiewet, Jeugdwet en Wet Maatschappelijke Ondersteuning in januari 2015 betekende de start van een grote transformatie in het sociaal domein. Vanaf dat moment werden gemeenten volledig verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk & inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. In het kader van ‘meer met minder, dichter bij huis’ zijn gemeenten op zoek gegaan naar manieren om, bijvoorbeeld op het gebied van zorg, kostenbesparingen gepaard te laten gaan met een verbetering van de kwaliteit. Uitgangspunten zoals ‘op eigen kracht’ en ‘in het eigen netwerk’ staan daarbij centraal. Maar hoe weten we van tevoren of een nieuwe interventie het gewenste resultaat oplevert?